Sorunu sor hemen cevaplansın.
Fiillerde Anlam Kayması Nedir
Bu anlam değişiminin daha iyi anlaşılması için, kiplerin temel anlamlarını bilmemiz gerekir:
Kardeşim, kendi odasında ders çalışıyor. (Cümlenin söyleniş anında "ders çalışma" işi de yapılıyor.)
Murat Bey, az önce dışarı çıktı, ("çıkma" eylemi, konuşulan andan önce gerçekleştiği bilinen olayı anlatmaktadır.)
Gülşah Hanım, dün gitmiş köyüne, ("gitme" eylemi, konuşulan andan önce yapılan eylemin birilerinden duyulduğunu anlatır.)
Yarın, İstanbul'a gideceğim.
Gül bahçesini seyretmeyi çok severim.
Geniş Zamanda Kayma
* Nasrettin Hoca bir gün pazara gider, ("gitmiş" yerinde)
* Çocuk bir de bakar ki çantası yerinde yok. ("bakmış")
* Şimdi eve gider, parayı alıp gelirsin. (Emir yerinde: git, gel.)
* Şimdi bırak, birkaç dakika sonra okursun. (Gelecek zaman yerinde)
* Acele etme, birazdan gideriz. (Gelecek zaman yerinde)
* Arabayı yazın alırız. (Gelecek zaman yerinde)
Şimdiki Zamanda Kayma
* Burada cuma günleri pazar kuruluyor. (Geniş zaman yerine: kurulur.)
* O, bu iyilikleri hep yapıyor. (Geniş zaman yerine: yapar)
* Annen yarın baklava yapıyor mu? (Gelecek zaman yerinde: yapacak mı?)
* Pazarlığa girişiyorum, kafesi onun düşündüğü fiyata satın alıyorum, ("-dili" geçmiş yerine: giriştim, satın aldım.)
* Basat bir de bakıyor ki Tepegöz mışıl mışıl uyuyor, ("-miş'li" geçmiş yerine: bakmış.)
* Atatürk, yine bir gün sanatçıları topluyor, onlarla sohbete başlıyor, ("-miş'li geçmiş yerine:... toplamış, sohbete başlamış.)
Gelecek Zamanda Kayma
* Bunu alacak, götürecek, dayına teslim edeceksin. (Emir kipi görevinde: al, götür, teslim et.)
* Ama çok dikkatli olacaksın. (Gereklilik kipi görevinde: olmalısın.)
* Trafik tıkanmış olacak. (Olasılık - tahmin anlamlı: olmalı.)
Not: Cümlenin bütünündeki anlam, özellikle zaman anlamlı zarflar, anlam kaymasını bulmada önemli bir ipucudur.
Tarih: 2014-03-02 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.